Week 8: Vrouwenbesnijdenis

De film is allesbehalve zwaar. De regisseur, Ousmane Sembene, schets dit zware thema op een zeer kleurrijke achtergrond. Er zijn weinig tot geen confronterende scènes in de film. Alles wordt op een eenvoudige manier voorgesteld. Enkele meisjes vluchten net voor hun besnijdenisritueel en vinden onderdag bij Collé, een vrouw die destijds haar eigen dochter niet heeft laten besnijden. Heel het dorp is in verroering, maar uiteindelijk kan Collé eerst de andere vrouwen in het dorp overtuigen om hun dochters niet te laten besnijden en later ook de Salindana. De vrouwen komen in opstand en er wordt beslist om geen besnijdenisrituelen meer uit te voeren. Dit zou uiteraard ideaal zijn, maar uit al het voorgaande blijkt dat de realiteit een stuk moeilijker is.

In een zeer kleurrijk dorpje in het hedendaagse Burkina Faso begint het verhaal over een gruwelijk thema dat jaarlijks 100 tot 140 miljoen meisjes en vrouwen in de wereld meemaken.

Vier jonge meisjes zijn op de vlucht en zoeken onderdak bij Collé. Nadat de meisjes gekalmeerd zijn, achterhaalt Collé dat deze meisjes gevlucht zijn van hun besnijdenisritueel. Daarop beslist ze hen onderdak te verlenen. Natuurlijk zijn de moeders van de meisjes er al snel achtergekomen waar hun dochters verblijven. Collé is hen voor en roept een heiligplaats of ‘moolaadé’over haar huis, door een rode koord voor haar deur te spannen. Dit betekent dat niemand haar erf mag betreden om de meisjes mee te nemen. De moeders zijn verontwaardigd want hun dochters moeten besneden worden om ‘rein’ te worden verklaard. Omwille van de ‘moolaadé’ kunnen ze echter niets doen dan terug naar hun huizen trekken. Niet enkel de moeders van deze meisjes, maar ook alle andere dorpelingen zijn misnoegd over deze situatie.

Zulke situaties lijken onvoorstelbaar voor ons, maar in Afrika en ook in enkele andere delen van de wereld worden vele meisjes vandaag de dag nog besneden. Wat is nu vrouwenbesnijdenis precies?

Onder vrouwenbesnijdenis worden alle handelingen waarbij de externe vrouwelijke geslachtsdelen geheel of gedeeltelijk worden weggehaald of verwond, alsook alle andere ingrepen aan de geslachtorganen voor culturele, religieuze of andere niet – medische redenen verstaan.
De Wereld Gezondheidorganisatie (WHO) onderscheidt de volgende vier vormen van female genital mutilation (FGM) ofvrouwelijke genitale verminking (VGV).


 Type I
Het verwijderen van de voorhuid, eventueel met een gedeeltelijke of gehele verwijdering van de clitoris. Dit is de lichtste, meest symbolische vorm van besnijdenis.
 Type II
Verwijdering van de clitoris (clitoridectomie) met gedeeltelijke of gehele verwijdering van de kleine schaamlippen, waarbij soms de schede een klein stukje wordt dichtgemaakt.
Deze variant komt wereldwijd het meeste voor. De WHO schat dat tachtig procent van alle besneden vrouwen een type II besnijdenis heeft ondergaan.
 Type III
Verwijdering van de volledige genitaliën en het dichtnaaien of vernauwen van de vagina (infibulatie of faraonische besnijdenis). Infibulatie is de meest extreme vorm, waarbij de clitoris en de kleine schaamlippen helemaal en de grote schaamlippen gedeeltelijk worden weggesneden. De wondvlakken worden vervolgens aan elkaar genaaid, behalve een kleine opening van 1 tot xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />3 centimeterwaardoor urine, afscheiding en menstruatiebloed kan worden afgevoerd. Volgens schattingen zijn vijftien procent van de besneden vrouwen geïnfibuleerd.
 Type IV
Het prikken, snijden, branden of piercen van de clitoris en/of schaamlippen, het uitrekken van de clitoris en/of schaamlippen, inbrengen van bijtende stoffen of kruiden, enzovoorts. Zo wordt bij de Nandi die in Oost-Afrika en meer bepaald in Kenia leven, de clitoris weggebrand met hete kolen. Hieronder verstaan we dus ook de modieuze piercings in de westerse wereld.


De leeftijd waarop meisjes worden besneden is afhankelijk van de lokale tradities van het land. Meestal gebeurt het tussen de 6 en 12 jaar of vlak na de geboorte. Waarom ouders hun dochter laten besnijden wordt vaak en ten onrechte gezien als een religieus gebruik. Vrouwenbesnijdenis is geen islamitisch gebruik, want het werd al uitgevoerd voor het ontstaan van de islam en het christendom. In gebieden waar het gebruik veel voorkomt, zie je dat ook meisjes uit andere religies worden besneden. Het is dus een cultuurverschijnsel, dat zich 1500 jaar geleden samen met de islam vanuit Noord-Afrika heeft verspreid naar het Midden-Oosten en Azië. De oorsprong van het besnijden van vrouwen ligt waarschijnlijk in het Egypte van de farao’s. De oudste geschreven bronnen zijn van de hand van de Griekse historicus Herodotus. Hij stipt het gebruik aan in een reisverslag uit de vijfde eeuw voor Christus.

De Egyptenaren, en degenen die het van ze geleerd hebben, zijn de enigen die besnijdenis uitvoeren. Door hygiënische attentie (be)snijden ze altijd meer dan normaal.

Het komt voor in vele Afrikaanse landen en bij bevolkingsgroepen in een aantal andere landen in het Nabije Oosten en in Azië. In Somalië, Djibouti, Noord-Soedan en Mali worden bijna alle meisjes besneden en wordt veelal de meest ingrijpende vorm toegepast.



Ouders laten de besnijdenis uitvoeren uit liefde, om het kind te beschermen en om haar toekomst veilig te stellen. Veel meisjes en vrouwen zien de ingreep als iets vanzelfsprekends: het hoort erbij, iedereen is immers besneden. Vaak zijn ze opgelucht en trots als het voorbij is. De pijn hoort bij het leven van een vrouw. Er worden onder meer de volgende redenen gegeven door mensen die het gebruik praktiseren: het vergroot huwelijkskansen, het is een teken van een goede opvoeding, …

Amsatoe, de dochter van Collé, is beloofd aan een jonge man met een goede komaf. Dit huwelijk komt in gedrang omdat Collé destijds haar dochter niet heeft laten besnijden. Daarmee wordt bewezen dat de mensen in deze landen nog steeds heel veel belang hechten aan het feit of een meisje besneden is of niet. De reden waarom Collé zich, in tegenstelling tot de anderen vrouwen, tegen vrouwenbesnijdenis verzet, is dat haar eigen ervaring tijdens haar besnijdenisritueel allesbehalve goed waren. Daarom weigerde ze na twee doodgeboren kinderen haar dochter Amsatoe te laten besnijden.

Het moeilijk kunnen bevallen is maar een van de vele negatieve gevolgen van vrouwenbesnijdenis. De besnijdenis kan psychische klachten en problemen met betrekking tot seksualiteit veroorzaken. De kans op lichamelijke klachten en medische complicaties is tijdens de ingreep maar ook daarna zeer groot.

De gevolgen voor de geestelijke gezondheid zijn moeilijker te meten. Het is mogelijk dat meisjes zich incompleet voelen, of last krijgen van angststoornissen en depressies, maar ze zullen hier niet snel iets over zeggen. Ook als ze geen besnijdenis laten uitvoeren kunnen en geestelijke gevolgen voorkomen. Dit omwille van het feit dat een onbesneden meisje door haar omgeving als onrein en onhuwbaar wordt bestempeld. Een mogelijk seksueel gevolg op langere termijn na de ingreep is bijvoorbeeld angst voor seks.

De medische gevolgen kunnen opgedeeld worden in 2 groepen, nl. gevolgen direct na de ingreep en gevolgen op langere termijn.

De cijfers, feiten, … zijn angstaanjagend! Dan vraag ik mezelf af hoe men deze mensen kan laten inzien dat vrouwenbesnijdenis huiveringwekkend is? Er zijn vele betrokkenen die zich zouden moeten inzetten om ervoor te zorgen dat deze gruwelijkheden een einde kennen.



Eerst en vooral zouden de regeringen van de betrokken landen hier iets aan moeten doen. In verschillende Afrikaanse landen is vrouwelijke genitale verminking verboden, maar landen die geen wetgeving kennen, zoals bijvoorbeeld Gambia en Somalië, hebben wel het Maputo Protocol* ondertekend. Wetgeving is geen garantie voor bescherming van de meisjes. Er zijn geen officiële gegevens beschikbaar over de hoeveelheid veroordelingen in Afrikaanse landen, maar er zijn ook geen rapportages bekend over een actief opsporingsbeleid.

Daarna zijn er ook de huidige generatie moeders die dit probleem uit de wereld kunnen helpen. Onder deze vrouwen behoren ook de uitvoerders van deze angstaanjagende praktijken. In de film ‘Moolaadé’ zijn het rood geklede vrouwen, de Salindina genoemd, die de meisjes besnijden. Ze voeren hun ‘operaties’ uit met een klein mesje op alle meisjes.
Als een meisje besneden is, is ze rein en kan ze makkelijk een echtgenoot vinden. Daarom laten vele moeders hun dochter besnijden en denken ze niet aan de gevolgen. Ze maken de besnijdenis zelf mee, dus zij zouden diegene moeten zijn die de gevaarlijke gevolgen aankaarten.

Daarnaast zijn de mannen ook gedeeltelijk verantwoordelijk voor de vrouwenbesnijdenis. Ze onderdrukken de vrouwen door hen te laten besnijden. Als een vrouw besneden is, maakt ze kans op een huwelijk. Voor vrouwen in deze landen is het belangrijk om te kunnen trouwen. Daarom laten ze, ook al willen ze het niet, zich besnijden. Ze wil niet verstoten worden uit hun gemeenschap en zeker niet ongehuwd blijven.

De vrouwenbesnijdenis zit zo diepgeworteld in de cultuur van deze mensen dat het moeilijk op een dag kan veranderen. Dit betekent echter niet dat hier niets aan gedaan kan worden.
De film ‘Moolaadé’ maakt mij bewust over de ernst van vrouwenbesnijdenis. Het lijkt voor deze mensen vanzelfsprekend dat meisjes besneden worden, terwijl de gevolgen zeer serieus zijn. Tijdens en na het schrijven van mijn verslag kwam er een groot vraagteken bij me op:
Waar halen deze mensen de vrouwenbesnijdenis vandaan? Hoe komen ze erop om dit toe te passen?

Ik vond het zeer interessante en leerrijke ervaring om deze week dit probleem te onderzoeken. De film is zeker een aanrader voor wie meer over vrouwenbesnijdenis wil te weten komen. Waar ik het persoonlijk moeilijker mee had bij de film is het begin. Doordat de film eigenlijk begint met de woorden Asalaamoe alaikoem, kreeg ik het beeld dat vrouwenbesnijdenis en islam met elkaar verbonden werden.

Bronnen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Vrouwenbesnijdenis
http://www.filmfocus.nl/films/15380-Moolaade.html
http://www.meisjesbesnijdenis.nl/
http://www.vluchtelingenorganisaties.nl/fgm/fgm.asp

Week 7: Noord-Korea

Inleiding



Om het heden van Noord – Korea te begrijpen, moet je uiteraard ook het verleden ervan kennen. Daarom heb ik hier wat opzoekwerk naar gedaan. Sinds 1946 kwam de communistische partij van Kim Il Sung hier aan de macht. Zij zorgden ervoor dat er geen andere partijen meer waren, dat religie werd onderdrukt en dat de economie werd geleid door de partij. Hij zou tot inde jaren negentig de controle hebben in Noord – Korea.
In 1948 werd in Pyongyang de onafhankelijkheid uitgeroepen. Noord – Korea was hierdoor geboren als een zelfstandige staat. Uiteraard is er naast een Noord – Korea ook een Zuid – Korea. De Noord – Koreanen vielen dit dan ook binnen in 1950, en dit was de start van de Koreaanse oorlog. Ironisch genoeg is er een wapenstilstand aan de gang, maar de oorlog zelf is nooit beëindigd. Dat zien we de afgelopen weken zelfs in het nieuw. Noord-Korea valt Zuid-Korea nog steeds aan door een schip en een eiland te bombarderen.
Noord – Korea herstelde zich vlug van de oorlog en in 1960 was het land zich terug aan het ontwikkelen. Dit ging voornamelijk door de betere industrie. Tegen 1970 was het land dan ook het meest geïndustrialiseerde land van Azië, na Japan. Verder ging men zich ook meer en meer afsluiten van Zuid – Korea. Men zag in dat het zo echt niet verder kon tussen Noord- en Zuid – Korea en men ging dan ook zoeken naar een oplossing: deze werd niet gevonden en Noord- en Zuid – Korea bleven naast elkaar leven.
In 1991 werd Noord – Korea lid van de VN en in 1992 sloot Noord-Korea een akkoord over het bevriezen van zijn nucleaire programma met het Internationaal Atoomenergie Agentschap: dit akkoord werd echter geschonden en het is zeer waarschijnlijk dat Noord-Korea effectief atoomwapens heeft.

De jaren negentig was een periode waar een enorme voedselcrisis heerste in Noord – Korea. Die duurde het hele decennium en eiste van 2 a 3 miljoen Koreanen het leven. Als oorzaken voor de crisis zei men dat het was door de beperkte subsidies door Rusland en China, het strikte overheidsbeleid en een periode van droge en natte periodes.
Ook vandaag de dag is er weinig voedsel. Als gevolg daarvan vluchten veel Noord – Koreanen naar China. China erkent hen echter niet als vluchteling en stuurt hen terug. Aangezien vluchten naar het buitenland hier een ernstig misdrijf is, worden de teruggekeerde vluchtelingen gestraft met opsluiting in werkkampen, gevangenisstraf of de doodstraf.

Pyongyang



Wat heb ik dan allemaal geleerd over Noord – Korea door het boek Pyongyang te lezen? Om te beginnen weet ik nu dat Pyongyang de hoofdstad is van Noord – Korea. In Noord – Korea leven heel weinig buitenlanders, vroeger zelfs geen. Door enkele buitenlanders toe te laten (die eigenlijk gewoon noodzakelijk zijn omdat Noord – Korea in bepaalde gebieden nog steeds een ontwikkelingsland is), denkt men dat men de poorten heeft opengezet tot het land. Maar hoe is Noord – Korea in feite zo communistisch land geworden vraag ik me af?
Het is allemaal begonnen op 9 september 1948 toen de republiek werd uitgeroepen. De persoon die dit deed was Kim Il – Sung. Hoewel deze persoon in 1994 is overleden, zie je in het stripverhaal ook dat hij nog steeds de Grote Leider is: op een gegeven moment zegt men ook letterlijk dat ondanks zijn overlijden in 1994 hij nog steeds de leider is. Hoe merk je dat dan in het straatbeeld? Simpel, de mensen worden verplicht om een badge te dragen van ofwel Kim Il – Sung ofwel van Kim Jong-Il (de huidige president, is trouwens ook de zoon van Kim Il – Sung). Wist je trouwens dat er in Pyongyang een standbeeld staat van 22 meter (!!!)van Kim Il – Sung volledig gemaakt uit brons? Voorbije week is dat beeld nog in het nieuws gekomen. Mensen die iets heel goed of heel slecht hebben meegemaakt gaan hun dank of vergeving vragen aan dat beeld. In elke woonkamer, school, openbare plaats, eigenlijk overal kijk>en deze twee figuren naar hun volk.



In Noord – Korea is het verboden om negatief te spreken over deze twee m ensen en ook van persvrijheid is echt geen sprake. De bevolking wordt dus onderdrukten iedereen die uit het gareel loopt moet naar de strafkampen. Officieel bestaan deze kampen niet, maar iedere Noord – Koreaan weet dat ze er effectief zijn. Verder valt het ook op in het stripverhaal, dat je geen enkele gehandicapte ziet in Noord – Korea. Waarom is dat zo vraagt men op een gegeven moment in het stripverhaal: het antwoord is omdat, ik citeer “het grote Noord – Korea alleen maar sterke, intelligente en loyale mensen bezit”. Yeah right. Je mag er vrij zeker van zijn dat deze mensen ook worden overgebracht naar strafkampen. Nu we toch over de volk bezig zijn, gaan we ineens door naar het armzalig bestaan van de bevolking: wie is deze bevolking, waaruit bestaat deze en hoe worden ze behandeld?
De bevolking bestaat voornamelijk uit Koreanen (er zijn ook nog Amerikaanse staatsgevangenen!) die de Koreaanse taal spreken. Net zoals in het communistische China (het enige land waar de Noord – Koreanen iets of wat goed contact mee heeft) is er een beperking ingevoerd om de bevolking niet meer te laten groeien. Sinds 1976 mag men pas vanaf 27 jaar trouwen als vrouw en als man pas vanaf 30 jaar. Hoe kijkt de politiek naar de gewone mens? Zoals men zelf zegt: slechts 1/3de van het land moet effectief overleven. Zoals eerder gezegd is er sprake van een censuur in Noord – Korea: de mensen mogen zelf niet schrijven in de krant wat ze willen: alle kranten zijn in de handen van de overheid.
Omdat men maar rekent dat 1/3de van de bevolking effectief moet overleven, zal het je waarschijnlijk ook niet echt verbazen dat er heel wat hongersnood is. Dit is ook één van de redenen waarom men de grenzen heel lichtjes heeft opengedaan. Ik vroeg me dan ook af wat een Koreaan zou eten buiten rijst. Na wat opzoekwerk vond ik effectief hier wat meer informatie over: het hoofdingrediënt voor zowat alle maaltijden bestaat uit rijst en vis. Net omdat men zich niet echt concentreert op de landbouw gebeurt het heel regelmatig dat deze effectief vervallen zijn. Maar waar ligt dan wel het zwaartepunt van de Noord – Koreaanse economie? Het belangrijkste hier is de zware industrie. Net zoals Duitsland ten tijde van de wereldoorlogen hun economie deed stijgen door zware staalmachines te bouwen om wapens te maken. Zo was er in Noord_Korea en stijgende economie door de nucleaire en oorlogen tussen Noord- en Zuid-Korea vanaf 1993 tot heden.



Zoals je kan afleiden is Noord – Korea een militaire staat. Zo heeft het Noord – Koreaanse leger het derde grootste leger van de wereld. Het moet dan ook niet gezegd worden dat de Noord – Koreanen en de Amerikanen effectief aartsvijanden zijn. De Noord – Koreaanse overheid probeert dan ook om elke keer zijn superioriteit tegenover Amerika te bewijzen. Zo hoor je nog heel regelmatig het verhaal dat er in 1968 een Amerikaans schip in de Noord – Koreaanse wateren lag: dit was duidelijk een geval van spionage! De Noord – Koreanen vielen het schip dan ook aan, en namen de Amerikanen als staatsgevangenen. Wist je trouwens dat je veel geld kan verdienen wanneer je een lijk van een Amerikaanse soldaat vindt?
Nu anno 2010 merk je opnieuw de spanningen tussen Noord-Korea en Amerika (via Zuid-Korea) . Kim Jong Il wilt aan zijn volk en aan de rest van de wereld laten zijn dat hij de touwtjes in handen heeft door een strijd aan te gaan met Zuid-Korea.

Zijn er echter veranderingen op til? Ik heb eens gezocht en president Obama heeft zich nog niet uitdrukkelijk uitgesproken om de relaties met Noord – Korea te verbeteren. Toch zijn er al enkele punten waar een evolutie te merken valt. Stilaan worden ook kapitalistische elementen in Korea toegelaten, deze waren in het verleden gewoon alleen toegankelijk voor de “bezoekers” van Noord – Korea en niet voor de inwoners zelf. Hier lijkt nu stilaan ook verandering in te komen.
Zo is het sinds 2002 toegestaan dat de burgers goederen aan elkaar verkopen volgens de prijzen van de markt. Er worden dan tegenwoordig ook kastanjes, sigaretten, frisdrank en aardappels op straat verkocht. Tot voor een paar jaar terug was het ondenkbaar dat de overheid de prijs niet zou bepalen. Waarom zou men echter beperkte toegevingen doen ondanks dat Noord – Korea het kapitalisme haat? Wel, Noord – Korea heeft een rampzalige economische positie en een minimum aan vrije marktwerking is noodzakelijk om in deze wereld te overleven.

Toch houdt de overheid alles goed in de gaten. Er wordt belasting geheven op alle handel en alle verkopers betalen een aparte belasting. De prijzen worden ook goed in de gaten gehouden, zodat een inflatie kan worden tegengehouden in een vroeg stadium. Wat je je dan moet afvragen is of dit wel effectief het idee is van een vrije markt? Persoonlijk denk ik van niet.

Stilaan zijn er ook meer en meer kleine ondernemingen van Noord – Koreaanse burgers. Deze radicale veranderingen hebben ervoor gezorgd dat er meer auto’s rondrijden in de straten (behalve op zondag want dan mag de auto niet gebruikt worden omdat dit goed is voor de gezondheid, of zou het misschien eerder omdat men de dure en schaarse brandstoffen niet mogen verbruikt worden door de gewone man? Maar zolang de nucleaire toestand in Noord – Korea nog steeds van kracht is zullen de landen die hen helpen heel beperkt zijn. En zonder kapitaal zullen de economische hervormingen ALTIJD mislukken.
Deze veranderingen moeten echter vanbinnen uit komen om een einde maken aan de schrijnende mensenrechtenproblemen (geen recht op vrije meningsuiting, er is maar één politieke partij: de communistische, vervolging van bepaalde rassen : bv Amerikanen, armoede, geboortebeperking,…). Maar hoe kan men dit dan doen? Eén van de oplossingen zou een economische bloei kunnen zijn zodat er een economische gegoede middenklasse ontstaat, die bescherming van de eigen middenklasse zal eisen, net zoals vrijheid. Denk maar wat er tijdens de Franse Revolutie gebeurde. Maar de grenzen moeten er ook open gaan om samen tot een dialoog te komen: dit zal een werk van lange adem worden!



Noord-Korea en actualiteit

http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/mediatheek/programmas/journaal/2.9798/2.9799/1.745235